Gniewosz plamisty będzie lepiej chroniony na Mazowszu
We wrześniu 2018 r. podpisano czterostronne porozumienie, którego celem jest ochrona gniewosza plamistego – rzadkiego, chronionego gatunku węża z rodziny połozowatych. Stronami porozumienia są: Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie, Enea Wytwarzanie sp. z o.o., Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. oraz Nadleśnictwo Kozienice.
W lutym 2016 r. na terenach znajdujących się w sąsiedztwie Elektrowni Kozienice odkryto stanowiska gniewosza plamistego. Dwuletnie obserwacje wykazały, że występujące w tym rejonie gniewosze tworzą populację rozrodczą, prawdopodobnie istniejącą tutaj od wielu lat. W celu zachowania lokalnej populacji tego gatunku węża Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie podjęła rozmowy z zarządzającymi gruntami. Największe trudności w osiągnięciu kompromisowego rozwiązania sprawiła konieczność pogodzenia zasad ochrony wynikających z biologii gatunku z obowiązkami stron porozumienia wynikającymi z zapisów ustawowych i wewnętrznych przepisów. Jednak w efekcie wielogodzinnych spotkań i wizji terenowych wypracowano model współpracy w zakresie przekazywania informacji oraz postępowania w sytuacjach awaryjnych. Dzięki temu ochrona gniewosza będzie skuteczniejsza i łatwiejsza w realizacji.
Podpisane porozumienie jest dobrym przykładem na to, że działalność człowieka nie zawsze oznacza negatywny wpływ na środowisko przyrodnicze. Dzięki niewielkim modyfikacjom prac związanych z codzienną działalnością poszczególnych firm i instytucji możliwe będzie utrzymanie odpowiednich siedlisk gniewosza plamistego i ochrona jego populacji.
Gniewosz plamisty Coronella austriaca jest gatunkiem objętym ochroną ścisłą, wpisanym do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt z kategorią VU – gatunek wysokiego ryzyka, będącym jednym z przedmiotów ochrony w obszarach Natura 2000. Gniewosz plamisty osiąga maksymalną długość 60 – 75 cm. Gody odbywa w kwietniu – maju, młode przychodzą na świat w sierpniu lub wrześniu. Jest gatunkiem jajożyworodnym, co oznacza, że młode opuszczają jaja bezpośrednio przed, w trakcie lub bezpośrednio po złożeniu ich przez matkę. Podstawowym pokarmem gniewosza są jaszczurki, rzadziej płazy i małe ssaki. W Polsce jest gatunkiem słabo rozpoznanym, na Mazowszu znanym z kilku stanowisk m.in. z Kampinoskiego Parku Narodowego, z okolic Karczewa i lasów Nadleśnictw: Garwolin i Celestynów.
Fot.: istockphoto/rhabdias